Natur am Byth

Natur am Byth yw prosiect blaenllaw Cymru ar gyfer adferiad rhywogaethau, sy’n dod â naw corff anllywodraethol amgylcheddol ynghyd gyda Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC), ac a fydd yn rhedeg o fis Medi 2023 tan fis Medi 2027.

Mae’r trefniant cydweithio yn cael ei gydlynu gan CNC ac yn cynnwys partneriaid Rethink Nature (Cadwraeth Amffibiaid ac Ymlusgiaid (ARC), Ymddiriedolaeth Cadwraeth Ystlumod (YCY); Buglife, Ymddiriedolaeth Cadwraeth Gwenyn, Cadwraeth Pili Palod, Plantlife a’r RSPB) yn ogystal â’r Gymdeithas Cadwraeth Forol (MCS) ac Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Vincent.

Gan mai ychydig dros hanner ei phlanhigion a’i hanifeiliaid sy’n dal i fodoli, a bod 17% o rywogaethau yng Nghymru dan fygythiad difodiant, mae Cymru’n un o’r gwledydd yn y byd lle mae natur wedi disbyddu fwyaf. Gan gydnabod y golled ddifrifol hon o ran bioamrywiaeth, cyhoeddodd y Senedd yn 2021 fod ‘argyfwng byd natur’ yng Nghymru.

O ganlyniad i’r rhaglen waith uchelgeisiol hon, nod yr YCY a’n partneriaid yn y prosiect yw:

• rhoi sylw i’r risgiau mae rhywogaethau dan fygythiad yn eu hwynebu, a dangos pam mae hynny’n bwysig

• dangos sut mae achub y rhywogaethau sy’n wynebu’r perygl mwyaf yn ein gwlad, a’u helpu i ymadfer trwy ecosystemau cydnerth

• ysbrydoli pobl o bob cefndir yng Nghymru i weithredu a sbarduno cymunedau amrywiol i ofalu am fyd natur ar eu stepyn drws

• helpu ton newydd o hyrwyddwyr ac ymarferwyr cadwraeth i ddod i’r amlwg

• cydweithio i gael hyd i atebion i’r materion mwyaf pwysfawr o ran cadwraeth rhywogaethau yng Nghymru

Cewch ragor o wybodaeth am y gwaith cyffrous yma trwy wefan y rhaglen.

Natur am Byth is Wales’ flagship species recovery project uniting nine environmental NGOs with Natural Resources Wales (NRW), which will run between September 2023 until September 2027.

The collaboration is co-ordinated by NRW and consists of the Rethink Nature partners (Amphibian & Reptile Conservation, Bat Conservation Trust; Buglife, Bumblebee Conservation Trust, Butterfly Conservation, Plantlife and RSPB) with the addition of Marine Conservation Society and Vincent Wildlife Trust.

With a little over half of its plants and animals remaining and 17% of species in Wales threatened with extinction, Wales qualifies as one of the most nature depleted countries in the world. In recognition of this severe biodiversity loss the Senedd declared a ‘nature emergency’ in Wales in 2021.

BCT and our project partners aim to:

• put the risks to threatened species on the agenda and shown why it matters,

• demonstrate how to save our nation’s most endangered species and helped them to recover through resilient ecosystems,

• inspire people in Wales from all walks of life to take action and mobilise diverse communities to care for the wildlife on their doorstep,

• help a new wave of conservation ambassadors and practitioners to emerge,

• and collaborate to find solutions to the most pressing issues for species conservation in Wales.

You can find out more about this exciting work via the programme website.

O fewn y rhaglen hon, rydyn ni’n arwain prosiect o’r enw Bae Abertawe: Sêr y Nos, sy’n canolbwyntio ar ystlumod pedol lleiaf.

Yng Nghymru y ceir 61% o boblogaeth y Deyrnas Unedig o’r rhywogaeth hon. Ar benrhyn Gŵyr, credir bod yr ystlumod hyn yn cael eu hynysu’n enetig, wrth i’r ardal gael ei threfoli fwyfwy. Ein nod yw codi proffil yr ystlumod hyn a gweithio gyda chymunedau ac awdurdodau lleol i sicrhau eu bod yn gallu symud yn ddiogel trwy’r tirlun, trwy gynnal coridorau tywyll a chyflawni gwyddoniaeth dinasyddion i ddarparu tystiolaeth well o’r angen am wybren dywyll.

Bydd y prosiect yn galluogi ystod eang o bobl i ymwneud â’u treftadaeth naturiol leol, meddu ar well dealltwriaeth a gwerthfawrogiad o’r dreftadaeth honno, gan ddatgelu’r rhyfeddodau yn eu hymyl.

Mae ystlumod du yn brif ffocws arall i’r rhaglen, ac mae’r gwaith hwnnw’n cael ei arwain gan Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Vincent.

Within this programme, we are leading a project called Swansea Bay: Stars of the Night, which puts the spotlight on lesser horseshoe bats.

Wales holds 61% of the UK’s population of this species. On the Gower, these bats are thought to be becoming genetically isolated with urbanisation of the area increasing. We aim to raise the profile of these bats and work with local authorities and communities to ensure they can move safely through the landscape, maintaining dark corridors and carrying out citizen science to better evidence the need for dark skies.

The project will enable a wide range of people to become involved with their local natural heritage, and have a greater understanding, appreciation, and connection to that heritage, revealing the wonders on their doorsteps.

Barbastelle bats are another main focus of the programme, with work led by Vincent Wildlife Trust.

Mae’r bartneriaeth wedi neilltuo £8m o gyllideb ar gyfer holl gostau’r rhaglen.

Diolch i’r rhai sy’n chwarae’r Loteri Genedlaethol rydyn ni wedi sicrhau £4.1m o gyllid cyfnod cyflwyno o Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol.

Mae CNC wedi cyfrannu £1.7m ac mae partneriaid Natur am Byth wedi sicrhau £1.4m pellach gan Lywodraeth Cymru, Cyngor Celfyddydau Cymru a nifer o ymddiriedolaethau elusennol, sefydliadau a chyfranwyr corfforaethol. Mae’r rhain yn cynnwys cyfraniadau gan Sefydliad Esmée Fairbairn, a chefnogaeth sylweddol o Gynllun Cymunedau Treth Gwaredu Tirlenwi Llywodraeth Cymru, sy’n cael ei weinyddu gan Gyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA).